Eveliens PodiumPraat

Gezien: Priscilla, queen of the desert (Engelstalige cast uit Londen)
op woensdag 11 november 2015 in Carré, Amsterdam

Gisteravond ben ik naar de première van de musical Priscilla, queen of the desert geweest in Carré. Het was al even geleden sinds ik naar een musical ben geweest. Dat deed me denken: hoe zit het eigenlijk met de status van de musical vandaag, ten opzichte van de andere podiumkunsten?

Enkele jaren geleden was de musical een booming business en had iedereen het erover. Zelf ben ik al fan van musicals sinds ik me kan herinneren. Maar ik kan me ook herinneren dat fan zijn van musicals echt ‘not done’ was toen ik aan mijn studie theaterwetenschappen begon. Musical werd simpelweg alleen gezien als plat vermaakt en daardoor eigenlijk niet interessant voor de wetenschap, voor mijn gevoel. Daar is de jaren daarna aardig wat in veranderd, onder andere door de verassende en populaire musicals van Stage Entertainment opgericht door Joop van den Ende. Inmiddels zijn we in Nederland meer gewend geraakt aan enorme producties zoals bijvoorbeeld Soldaat van Oranje. Het blijft me verbazen dat ze de draaiperiode daarvan maar blijven verlengen! Is iedereen daar niet inmiddels voor de 2e keer naartoe geweest?

Volgens mij heeft de populariteit van de musical wel een verandering teweeg gebracht in de wereld van de podiumkunsten. En ik denk dat veel theatermakers nog steeds kunnen leren van de manier waarop musical de grenzen tussen podium en het publiek laat vervagen, vooral als het gaat om het gebruik van de ruimte. Sommige musicals hebben decors die ver tot in het auditorium rijken, of er vinden hele scènes plaats achter, naast of zelfs boven het publiek. Er worden werelden gecreëerd door middel van decor, licht en multimedia, waar je niet anders kan dan erin ondergedompeld worden. Natuurlijk zijn er ook toneelstukken die ook die grenzen tussen podium en publiek laten vervagen, maar ik ben nog niet naar een toneelvoorstelling geweest waarbij dat net zo sterk werkte als in een musical. Is de magie van muziek en een pakkende melodie nodig om helemaal weg te zakken in de fantasie/verbeelding van musical?

Bij Priscilla, queen of the desert werd deze magie der verbeelding versterkt door middel van vier discoballen verdeeld over het auditorium. Het effect van de stippen door de hele ruimte maakt het één: de grens tussen podium en auditorium vervaagde. En hoewel het decor vrij schaars was, spraken de kostuums des te meer tot de verbeelding. Ze gebruiken dermate ‘bekende’ kostuums dat je aan de hand van de associaties erbij, je de rest van de ruimte kon inbeelden. Bijvoorbeeld wanneer er zes mannen in pakjes met verentogen opkomen, de klassieke ‘showkleding’: er is niet meer nodig om de rest van de setting, een podium en een rokerig café, in je eigen verbeelding erbij te zien. Enorm overtuigende kostuums samen met muziek, zang en dans kan je dus ook al helemaal laten wegzakken in die verbeelding, heeft Priscilla, queen of the desert bewezen. Zeker als je je beseft dat het mannen waren in vrouwenkleding!

Dus wat maakt nou dat je je bij musicals zo makkelijk laat meeglijden in de fantasie? Een goede cast? Of gaat het in essentie om de verwachting die je hebt, en dus de manier waarop je naar een musical kijkt? Een manier die voortkomt uit de gedachte dat een musical ‘slechts’ vermaak is? Ik ben benieuwd wat er zou gebeuren als je een musical zou bezoeken zonder dat je weet dat dansen en zingen een hoofdrol spelen in het werk. Maar dat voor een volgende keer.