Eveliens PodiumPraat

Gezien: Wat niemand had verwacht door ISH
op 24 februari in Theater de Meervaart in Amsterdam

Geschreven voor Theaterkrant, www.theaterkrant.nl

Volgens onderzoek van Hanneke Wigman heeft 95 procent van de jongeren wel eens last van een psychotisch aandoening. Omdat dit volgens Lara Wakelkamp nog altijd een taboe is, besloot ze de aangrijpende jeugddansvoorstelling Wat niemand had verwacht te maken, onder begeleiding van Marco Gerris en een coach in de serie ISH Nieuwe Makers. De titel verwijst naar haar tweede inspiratiebron: het gelijknamige boek van Marit Tornqvist.

In de beginscène zien we op een van de twee decorblokken actrice Thirsa van Til en de dansers Shailesh Bahoran, Feadan McCall, Serano Pinas
en Anna Maria Suykerbuyk in grijze kleding. Iedereen danst om elkaar heen, behalve Thirsa. Zij danst niet en valt daarmee gelijk uit de toon. De beginscène is iets te kort om goed te wennen aan het toneelbeeld, maar er is wel gelijk een donkere sfeer. In deze voorstelling is de belichting duidelijk blik- en sfeerbepalend. De licht-donkercontrasten en scherpe spots creëren een grote, geometrische én psychologische afstand: de afstand tussen Thirsa en de buitenwereld.

In het opvolgende uur zien we hoe Thirsa via uiteenlopende gemoedstoestanden steeds verder wegzakt in haar eenzaamheid. Dit wordt af en toe onderbroken door een jongen die haar alledaagse vragen stelt, zoals ‘Wat heb je gedaan vandaag?’. Deze onderbrekingen, de afwisselende combinatie van dans en tekst en het talent van de actrice zorgen voor een sterke spanningsboog. De strakke beats en sounds van Rik Ronner geven de voorstelling een meeslepende basis, maar het verstoort soms ook de spanning doordat de overgangen tussen de verschillende sounds erg hak op de tak zijn.

Het meest opvallende is hoe Wat niemand had verwacht de kracht van dans laat zien. Daar waar woorden tekortschieten, zoals bij heftige emoties, gaat dans verder. Hierdoor worden we meegevoerd met de beleving van de hoofdpersoon. Wakelkamp vermengt in haar choreografie de plotseling stoppende of loslatende spieren van popping en locking met lange en slepende bewegingen uit de moderne dans. Dit is erg passend bij de gesteldheid van Thirsa, die vastzit in haar hoofd en het liefst alleen maar wil ‘zijn’. Wat niemand had verwacht is een sterke en intense jeugddansvoorstelling die geen moment verveelt en veel indrukken achterlaat.

Gezien: 3:The Garden van NBprojects
op maandag 8 februari 2016 in de Stadsschouwburg Amsterdam

geschreven voor 8Weekly, www.8weekly.nl

Wegens succes is de voorstelling 3: The Garden van NBprojects uit 2011 weer te zien in de theaters in Nederland. Nicole Beutler en haar team hebben de voorstelling aangepast zodat het nu past in de grote zaal, in plaats van de kleine zaal.

Op de vloer van het podium zien we een vierkante grasmat met aan beide kanten drie korte nepbomen. Een normaal geklede jongeman vertelt ons geanimeerd over het moment dat er niets was en de oerknal tot een opsomming van dingen, plekken en mensen die op aarde zijn of zijn geweest. Ondertussen verschijnen er vijf anderen. De hierop volgende groepsdans bestaat uit een constant veranderen van de ene symmetrische vorm in de andere, wat veel weg heeft van een menselijke caleidoscoop. De vloeiende bewegingen bewijzen dat de dansers, inmiddels uitgekleed tot aan hun ondergoed, goed op elkaar zijn ingespeeld. Hoewel ze in het begin vrij lang met deze bewegingen doorgaan, zorgen de muziek, die steeds zachter en dan weer sterker wordt, en het licht gebruik dat van een verlichte zaal naar een enkele felle spot op het toneel gaat, ervoor dat het niet saai wordt, maar eerder een hypnotiserend werking heeft.

Sterke spanningsboog
De symmetrische groepsdans is de leidraad in de voorstelling, maar wordt enkele keren onderbroken. Bijvoorbeeld wanneer de performers met instrumenten verstopt in de nepbomen een ritme maken en de tekst “If you want to you can find me in the garden, unless it’s pouring down with rain” uitspreken, of wanneer ze patronen op elkaar tekenen met verschillende kleuren verf. Elke onderbreking lijkt een verandering in de symmetrische groepsdans als effect te hebben, van vloeiende naar stotende bewegingen en van lineair naar voren gericht tot circulair naar elkaar toe gericht. Door de combinatie van de subtiele licht- en muziekveranderingen met de grote onderbrekingen houden de performers onze aandacht op een inventieve en humoristische manier muurvast.

Futuristische ideeën
Tegen het einde van de voorstelling vertelt een van de performers op een geanimeerde manier over futuristische dingen, mensen en plaatsen, zoals dat wij mensen naakt zullen zijn en geen behoefte meer hebben aan voedsel. De cirkel is rond: van het begin van de aarde, via alle aanpassingen die wij mens aan de natuur hebben gedaan, naar een toekomstbeeld.. De voorstelling eindigt heel bevredigend met de performers naakt in een asymmetrische, harmonieuze groepspose.

Versterkend effect van de grote zaal
Het is opvallend om te zien dat deze voorstelling ook erg goed werkt in een grote zaal. De grotere afstand tussen performers en publiek draagt juist bij aan het hypnotiserende effect, omdat het makkelijker is om naar het geheel te kijken. 3: The Garden is, nog meer in de grote zaal, een sterke voorstelling die hypnotiserende momenten kent, maar ook veel afwisseling en humor.